Nietrzymanie moczu

Nietrzymanie moczu to wstydliwy problem, który utrudnia codzienne funkcjonowanie. Objawia się mimowolnym, niekontrolowanym oddawaniem moczu, najczęściej w czasie dużego wysiłku fizycznego, kichnięcia, kaszlu czy śmiechu. Występuje również nietrzymanie moczu z nalegającym parciem, które nie wiąże się z wysiłkiem fizycznym lecz ze zbytnią aktywnością mięśnia pęcherza.

Nietrzymanie moczu powoli przestaje być tematem tabu, nikogo nie dziwią już reklamy wkładek higienicznych pomocnych przy tej dolegliwości. Więcej mówi się o samym problemie, a co za tym idzie o konieczności diagnostyki, sposobach profilaktyki i konieczności, i możliwości leczenia.

Pomimo, iż nietrzymanie moczu znacznie częściej dotyka kobiet, nie należy zapominać, że problem ten dotyczy także mężczyzn. Występuje u pacjentów w każdym wieku, lecz wraz z upływem lat wzrasta ryzyko wystąpienia tej dolegliwości . Ocenia się, że nawet co piąta kobieta po 40 roku życia może doświadczać nietrzymania moczu.

Jakie są przyczyny nietrzymania moczu?

Istnieją różne przyczyny nietrzymania moczu. Dolegliwość ta może być związana z niedorozwojem cewki moczowej i zwieraczy, osłabieniem aparatu mięśniowego przepony miednicy lub niewydolnością mięśnia zwieracza cewki. Nietrzymanie moczu może być też wynikiem urazu. Z wywiadu i obserwacji możemy wyróżnić trzy klasy nietrzymania moczu:

Wysiłkowe nietrzymanie moczu wiąże się z osłabieniem mięśni dna miednicy (Kegla). Pod wpływem rosnącego ciśnienia w pęcherzu moczowym mięśnie Kegla nie są w stanie prawidłowo zaciskać cewki moczowej. Ten typ nietrzymania moczu dotyczy głównie kobiet i jest najczęstszy ze wszystkich przypadków.
Nietrzymanie moczu z naglącym parciem objawia się nagłą potrzebą oddania moczu z uczuciem parcia, które jest wywołane nadmierną aktywnością mięśni pęcherza. Do takich sytuacji może dojść podczas nagłej zmiany pozycji ciała lub stosunku płciowego
Mieszane nietrzymanie moczu łączy objawy nietrzymania
wysiłkowego moczu wraz z uczuciem parcia.

Nietrzymaniu moczu u kobiet sprzyjają takie czynniki jak:

otyłość,
operacje ginekologiczne,
przewlekłe zaparcia
przebyte ciąże
porody siłami natury
zaburzenia hormonalne
menopauza

U mężczyzn nietrzymanie moczu może być powikłaniem po zabiegach na gruczole krokowym lub uszkodzeniu cewki tylnej przy złamaniach miednicy. Często związane jest z chorobami gruczołu krokowego (prostaty). Z tego też powodu tak ważne jest, aby mężczyźni regularnie badali się urologicznie. Wizyta u lekarza specjalisty z zakresu urologii umożliwia wczesną diagnostykę zaburzeń w układzie moczowo-płciowym.

Jak leczy się nietrzymanie moczu?

W przypadku niezbyt nasilonego nietrzymania moczu, w pierwszej kolejności warto zastosować leczenie zachowawcze. Jego skuteczność w przypadku pierwotnego nietrzymania moczu sięga nawet 50 % wyleczeń. Leczenie zachowawcze opiera się przede wszystkim na zmianie trybu życia. Istotnym jego elementem jest utrzymanie prawidłowej masy ciała i unikanie ciężkiego wysiłku fizycznego. Zalecane jest zmniejszenie spożycia napojów zawierających kofeinę i ograniczenie palenia papierosów.

Nie do przecenienia jest wpływ ćwiczeń mięśni dna macicy – mięśni Kegla. Jest to również jeden z głównych elementów profilaktyki tego schorzenia oraz ważne zalecenie dla kobiet ciężarnych i po porodzie. Ćwiczenia mięśni Kegla polegają na świadomym kurczeniu mięśni przepony moczowo-płciowej. Standardowo wykonuje się 5-20 skurczów kilka razy dziennie przez 2 do 6 miesięcy. Każda pacjentka może mieć jednak zalecony własny, indywidualny schemat ćwiczeń. Wzmacnianie mięśni Kegla może być również osiągnięte poprzez ćwiczenie polegające na utrzymywaniu w pochwie specjalnych stożków o różnym ciężarze.

W przypadku leczenia nietrzymania moczu z naglącym parciem zastosowanie znajduje farmakoterapia estrogenami, efedryną lub inhibitorami wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny. O zastosowaniu farmakoterapii każdorazowo decyduje lekarz na podstawie wywiadu i nasilenia dolegliwości.

Jedną z popularnych metod leczenia niepłodności jest zastosowanie lasera Monalisa Touch, którego działanie polega na fototermicznym, nieablacyjnym obkurczeniu pochwy, wzmocnieniu jej ścianek, powięzi wewnątrzmiedniczej oraz obszaru ujścia cewki moczowej. Zabieg jest bezbolesny i nieinwazyjny.
Najskuteczniejszą metodą leczenia nietrzymania moczu jest leczenie operacyjne. Jest ono stosowane w przypadkach, gdy inne metody nie przynoszą poprawy lub w leczeniu nawrotowego i nasilonego nietrzymania moczu. Istnieją różne sposoby leczenia operacyjnego. Najbardziej popularną metodą jest zastosowanie specjalnych beznapięciowych taśm pod środkowy odcinek cewki moczowej. Taśma ta wprowadzona jest w taki sposób, aby otaczała cewkę. Zabieg jest mało inwazyjny i charakteryzuje się wysoką skutecznością.

W operacyjnym leczeniu nietrzymania moczu stosuje się również sztuczny zwieracz lub iniekcje okołocewkowe i implanty balonowe. Iniekcje okołocwekowe polegają na endoskopowym wstrzyknięciu substancji uszczelniającej okolicę szyi pęcherza moczowego. Najczęściej do iniekcji stosuje się kolagen lub zawiesinę mikroimplantów silikonowych lub kopolimer dekstronomeru i kwasu hialuronowego.