Badania obowiązkowe w ciąży. Sprawdź, jakie trzeba wykonać

Każda przyszła mama powinna szczególnie dbać o zdrowie. Aby zapewnić bezpieczeństwo i sobie i rozwijającemu się maluchowi, powinna regularnie zgłaszać się na wizyty do lekarza i wykonywać odpowiednie badania. Pozwala to na wczesne wykrycie ewentualnych patologii i w razie potrzeby na jak najszybsze wdrożenie odpowiedniego leczenia. Standardy postępowania medycznego w zakresie opieki nad kobietą w okresie ciąży fizjologicznej zostały określone przez Ministerstwo Zdrowia w Rozporządzeniu w sprawie nowego standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej z dnia 11 września 2018 roku.

Standardowo wizyty u ginekologa-położnika powinny odbywać się co 3 – 4 tygodnie i każdorazowo obejmować badanie podmiotowe, przedmiotowe orazo cenę ryzyka ciążowego. Konieczna jest także kontrola przyrostu masy ciała oraz pomiary ciśnienia tętniczego krwiciężarnej. Lekarz powinien zwracać uwagę również na kwestię zdrowia jamy ustnej i propagowania zdrowego stylu życia. Poza badaniami przeprowadzonymi w gabinecie, lekarz zleca również wykonanie badań laboratoryjnych. Poniżej zamieszczamy kalendarz pozostałych badań obowiązkowych według Rozporządzenia Ministerstwa Zdrowia, ukierunkowanych na wykrywanie najczęściej występujących schorzeń, w tym: konfliktu serologicznego, stanu przedrzucawkowego, niedokrwistości, zaburzeń krzepnięcia krwi, cukrzycy ciążowej czy infekcji. Są to badania podstawowe, zlecane w ramach profilaktyki u kobiet, u których ciąża przebiega fizjologicznie. W wielu przypadkach konieczna może być indywidualizacja postępowania i zlecenie dodatkowych badań.

Do 10 tygodnia ciąży (lub podczas pierwszego zgłoszenia się do lekarza):

• badanie gruczołów sutkowych,
• określenie BMI,
• przekazanie informacji o możliwości wykonania badań w kierunku chorób genetycznych,
• grupa krwi i Rh,
• przeciwciała odpornościowe do antygenów krwinek czerwonych,
• morfologia krwi,
• badanie ogólne moczu,
• cytologia (chyba że pacjentka wykonywała ją w ciągu ostatnich 3 miesięcy), glukoza we krwi na czczo (OGTT u kobiet z czynnikami ryzyka cukrzycy ciążowej),
• VDRL, HIV, HCV,
• toksoplazmoza IgG i IgM (chyba że pacjentka ma potwierdzone występowanie przeciwciał IgG sprzed ciąży),
• różyczka IgG, IgM (chyba że pacjentka była zaszczepiona lub przeszła różyczkę),
• TSH

11 – 14 tydzień ciąży:

• badanie ultrasonograficzne zgodne z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników,
• ocena ryzyka i nasilenia objawów depresji.

15 – 20 tydzień ciąży:

• morfologia krwi,
• badanie ogólne moczu,

18 – 22 tydzień ciąży:

• badanie ultrasonograficzne zgodne z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników,

21 – 26 tydzień ciąży:

• ocena czynności serca płodu,
• trzypunktowe oznaczenie stężenia glukozy we krwi po doustnym podaniu 75 g glukozy („krzywa cukrowa”),
• badanie ogólne moczu,
• przeciwciała anty-D u kobiet Rh-,
• toksoplazmoza IgM (u pacjentek z wynikiem ujemnym w I trymestrze).

27 – 32 tydzień ciąży:

• ocena czynności serca płodu,
• morfologia krwi,
• badanie ogólne moczu,
• przeciwciała anty-D u kobiet Rh-; w przypadku występowania wskazań podanie immunoglobuliny anty-D (w 28 – 30 tygodniu ciąży),
• badanie ultrasonograficzne zgodne z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników.

33 – 37 tydzień ciąży:

• badanie położnicze,
• ocena wymiarów miednicy,
• ocena czynności serca płodu i ruchów płodu,
• badanie gruczołów sutkowych,
• ocena ryzyka i nasilenia objawów depresji,
• morfologia krwi,
• badanie ogólne moczu,
• badanie antygenu Hbs, HIV,
• u pacjentek w grupie ze zwiększonym ryzykiem zakażenia VDRL i HCV,
• posiew z pochwy i odbytu w kierunku paciorkowców
• B-hemolizujących (35 – 37 tydzień ciąży).

38 – 39 tydzień ciąży:

• badanie położnicze,
• ocena czynności serca płodu oraz ruchów płodu,
• badanie ogólne moczu,
• morfologia krwi.

Po 40 tygodniu ciąży:

• co 2 – 3 dni: KTG oraz badanie ultrasonograficzne zgodne z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników oraz (jeżeli KTG i USG są prawidłowe) co 7 dni:
  • badanie położnicze,
  • ocena ruchów płodu.