Układ odpornościowy a warunki hormonalne w macicy

Tekst został opracowany przez dr n. med. Małgorzata Zięba

Jednym z warunków niezbędnych do rozwoju ciąży jest prawidłowe funkcjonowanie ciałka żółtego. Ciałko żółte powstaje w dojrzałym pęcherzyku jajnikowym (Graafa) po jego pęknięciu i uwolnieniu dojrzałej komórki jajowej (czyli po owulacji). Do czwartego miesiąca ciąży ciałko żółte produkuje progesteron, czyli hormon odpowiedzialny za przygotowanie endometrium do zagnieżdżenia zarodka i jego prawidłowego rozwoju.

Dysfunkcja ciałka żółtego jest częstym i znanym problemem, z którym spotykają się lekarze zajmujący się leczeniem niepłodności. Wiele pacjentek w pierwszym okresie ciąży przyjmuje leki zawierające progesteron.

Układ odpornościowy, a progesteron

Zespół dr Sarah Robertson dokonał bardzo ciekawego odkrycia, dotyczącego powiązań pomiędzy układem odpornościowym a produkcją progesteronu. Naukowcy z Uniwersytetu Adelajdy skupili się na makrofagach (komórkach układu immunologicznego pełniących w organizmie funkcje obronne) i ich roli w zapewnieniu odpowiednich warunków dla zapłodnionej komórki jajowej w macicy. Badacze zakładali, że makrofagi chronią błonę śluzową macicy przed infekcją oraz zapobiegają odrzuceniu zarodka zawierającego obcy, męski materiał genetyczny przez organizm matki. Okazało się, że po wyeliminowaniu makrofagów obecnych w macicy myszy, stawały się one niepłodne. Co ciekawe nie dochodziło do dysfunkcji odpornościowej, ale hormonalnej.

Naukowcy tłumaczą, że makrofagi w macicy są odpowiedzialne za rozwój naczyń krwionośnych ciałka żółtego. Jeżeli ich nie ma, ciałko jest nieprawidłowe (krwotoczne) i nie produkuje wystarczających ilości progesteronu, co uniemożliwia lub osłabia zagnieżdżenie się zarodka w błonie śluzowej macicy. A to skutkuje brakiem ciąży lub poronieniem.

Jeżeli wyniki badań potwierdzą się u ludzi, pojawi się nowa metoda walki z niepłodnością. Zwłaszcza, że ilość makrofagów w organizmie można zwiększyć na przykład dzięki zmianie trybu życia i diety.