Komórki jajowe w proszku? Nowa metoda konserwacji komórek

Tekst został opracowany przez dr n. med. Małgorzata Zięba

Proces bezpiecznej i efektywnej konserwacji oraz długotrwałego przechowywania ludzkich komórek rozrodczych jest przedmiotem zainteresowania naukowców od wielu lat. Mrożenie plemników oraz komórek jajowych jest szansą na posiadanie dzieci dla wielu par, które z różnych przyczyn zmagają się z problemem niepłodności.

O ile kriokonserwacja w ciekłym azocie plemników i zarodków ludzkich okazała się metodą efektywną, nie wpływającą na ich jakość, to konserwacja komórek jajowych w dalszym ciągu pozostaje problematyczna. W wielu ośrodkach stosuje się zamrażanie oocytów metodą witryfikacji, ale nie jest to sposób, którego efekty są w pełni zadowalające (pisaliśmy o tym tutaj).

Nowa metoda

Nadzieją na rozwiązanie tego problemu są eksperymenty prowadzone przez zespół badaczy z Izraela. Opracowywana przez zespół doktora Amira Arava metoda łączy stosowane od lat kriogenizację (zamrażanie) oraz liofilizację (wysuszanie). Aby umożliwić trwałe zachowanie nienaruszonej komórki jajowej w bardzo niskiej temperaturze, trzeba pozbawić ją wody. W przeciwnym wypadku powstające kryształki lodu uszkodziłyby ją. Efekt ten uzyskuje się wprowadzając do wnętrza komórek specjalne substancje chemiczne, tak zwane krioprotektanty. Następnie pod niskim ciśnieniem, w temperaturze -550C, resztki wody które jeszcze pozostały przekształcane są w parę wodną. W wyniku zastosowania takiej procedury powstaje „proszek” który można przechowywać w temperaturze pokojowej przez wiele lat.

Wyżej opisana metoda znalazła już zastosowanie w przypadku różnych typów komórek. Okazała się skuteczna między innymi w odniesieniu do plemników ssaków (myszy, królików) oraz ludzkich komórek macierzystych. Teraz udało się również z komórką jajową krowy. Naukowcy po wysuszeniu i ponownym nawodnieniu 30 komórek stwierdzili, że proces przeżyły 23 z nich. Jest to olbrzymi sukces, ponieważ delikatna i zarazem bardzo złożona struktura oocytów do tej pory była przeszkodą nie do pokonania. Miejmy nadzieję, że osiągnięcie izraelskich badaczy już niedługo przyczyni się do rozwoju technik stosowanych w leczeniu niepłodności u ludzi.