Jajowody komunikują się z plemnikami pomagając im w zapłodnieniu

Po raz pierwszy w historii udało się opisać komunikację pomiędzy plemnikami a jajowodami, która pomaga przygotować męskie komórki rozrodcze do zapłodnienia komórki jajowej. Odkrycie to może pomóc wielu parom borykającym się z problemem niepłodności oraz poprawić efekty zapłodnienia in vitro.

Jajeczko jest uwalniane z jajnika podczas owulacji i trafia do jajowodu, gdzie ruch rzęsek przemieszcza je w kierunku macicy. Właśnie podczas tej wędrówki jajeczko może zostać zapłodnione przez plemniki, które spotka na swojej drodze. Musi to nastąpić w czasie 12 do 24 godzin od owulacji, w przeciwnym razie do zapłodnienia nie dojdzie, a jajeczko obumrze.

Badania naukowców

Naukowcy z Uniwersytetu Delaware w USA zidentyfikowali cząsteczki obecne w wydzielinie jajowodów, które pomagają plemnikom w osiągnięciu celu, czyli zapłodnieniu komórki jajowej. Nazwali je „owiduktosomami” (ang. oviduct – jajowód) i stwierdzili, że mają one 100 nanometrów średnicy i są bardzo licznie uwalniane pod wpływem działania hormonów, wydzielanych podczas cyklu miesiączkowego. Zanim dojdzie do wniknięcia plemnika do komórki jajowej, owiduktosomy przyczepiają się do powierzchni plemników i zaopatrują je w białka niezbędne do procesu połączenia się z komórką jajową i zapłodnienia jej. Stwierdzono, że przekazują plemnikom także lipidy oraz cząsteczki RNA.

Odkrycie tego procesu było możliwe dzięki użyciu specjalnego mikroskopu, pracującego w technologii 3D i w bardzo wysokiej rozdzielczości, dzięki któremu jest możliwa obserwacja procesów zachodzących w komórkach na poziomie pojedynczych cząsteczek. Autorzy tej technologii zostali nagrodzeni nagrodą Nobla w 2014 roku.

Na razie badania zostały przeprowadzone u myszy, które są często wykorzystywanym modelem zwierzęcym ze względu na podobieństwo reprodukcyjne do ludzi.