Diagnozowanie zespołu policystycznych jajników. Przyczyna niepłodności

Tekst został opracowany przez dr n. med. Małgorzata Zięba.

Zespół policystycznych jajników (PCOS – polycystic ovarian syndrome) jest prawdopodobnie najczęściej występującym schorzeniem endokrynologicznym dotyczącym kobiet w wieku rozrodczym. Równocześnie jest to najczęstsza przyczyna niepłodności wynikającej z braku owulacji.

Jakie są objawy?

Kobiety cierpiące na PCOS zmagają się z licznymi objawami, takimi jak nadmiar androgenów (męskich hormonów płciowych), nadwaga, zwiększone ryzyko zachorowania na cukrzycę, zespół metaboliczny, nadciśnienie tętnicze, choroby serca, zaburzenia miesiączkowania, trądzik, hirsutyzm i inne.

Objawy psychiczne

Według licznych badań problemy dotyczą nie tylko objawów fizycznych, ale też psychicznych. Kobiety z ze zdiagnozowanym PCOS częściej chorują na depresję, cierpią z powodu obniżonego poczucia własnej wartości, negatywnego obrazu własnego ciała, zaburzeń odżywiania i odczuwają mniejszą satysfakcję z życia seksualnego. Niejasne pozostaje jednak, czy problemy te są bezpośrednio związane z samą chorobą, czy są psychologicznym następstwem postawionej diagnozy.

Jak leczyć?

Na PCOS nie ma jednego, skutecznego leku. Terapia wymaga systematycznych kontroli, badań i wizyt, które pomogą zapobiec wystąpieniu ewentualnych chorób współistniejących, ale także w walce z objawami, które już się pojawiły. Często konieczne jest wprowadzenie zmian w swoim stylu życia, a także długoterminowe przyjmowanie leków.

Zespół policystycznych jajników został opisany i zdefiniowany po raz pierwszy w 1935 roku. Pierwsze kryteria diagnostyczne przedstawiono w roku 1990. W 2003 w Rotterdamie kryteria te zostały zaktualizowane. Dodatkowe rekomendacje dotyczące sposobu rozpoznawania PCOS pojawiły się także 3 lata później.

W niedawno opublikowanej pracy naukowej australijscy badacze z Uniwersytetu w Sidney sugerują, że kryteria powinny zostać zmodyfikowane po raz kolejny. Istnieją bowiem różne postacie zespołu, które różnią się nasileniem objawów i ryzykiem wystąpienia chorób współistniejących. Według nich, pacjentki cierpiące na postać łagodną, mogą być niepotrzebnie narażone na negatywne skutki psychologiczne, które w wielu przypadkach występują u kobiet, które usłyszały diagnozę PCOS.