Przyczyny niepłodności: Zaburzenia wytrysku, które można rozróżnić

Tekst został opracowany przez dr n. med. Małgorzata Zięba

Podczas jednego wytrysku zostaje uwolnione średnio od 1,5 do 6 mililitrów nasienia (ejakulatu). Ejakulat to wydzielina pięciu gruczołów: najądrza, pęcherzyków nasiennych, bańki nasieniowodu, gruczołu krokowego (prostaty) oraz gruczołu opuszkowo-cewkowego. Wydzielina ta składa się z plemników oraz plazmy nasiennej, tworzącej odpowiednie środowisko i źródło energii dla męskich komórek rozrodczych. Jej zasadowy odczyn zoobojętnia kwaśne pH pochwy, chroniąc plemniki. Plazma nasienna zabezpiecza także aktywność i metabolizm plemników, umożliwia ich transport oraz przygotowanie do zapłodnienia.

Ejakulacja jest kontrolowana przez ośrodek wytrysku zlokalizowany w rdzeniu kręgowym oraz przez układ współczulny i składa się z kilku faz. Na skutek różnych schorzeń lub działania niekorzystnych czynników każda z tych faz może zostać zaburzona, a to z kolei może prowadzić do niepłodności.

Do najczęściej występujących zaburzeń ejakulacji zaliczamy:

Ejakulacja przedwczesna

Szacuje się, że dotyka 20 – 30% mężczyzn i czasami towarzyszą jej zaburzenia erekcji. Definiuje się ją jako niemożność panowania nad ejakulacją przez wystarczająco długi czas penetracji pochwy. Wytrysk pojawia się jeszcze przed wprowadzeniem prącia do pochwy lub zaraz po. W drugim przypadku ejakulacja przedwczesna nie jest powodem zaburzeń płodności. Przyczyny obejmują nadreaktywność prącia, nadmierny odruch ejakulacyjny oraz zbyt niskie stężenie serotoniny. W zależności od rodzaju i nasilenia dolegliwości w leczeniu stosuje się psychoterapię, środki działające miejscowo i farmakoterapię.

Ejakulacja opóźniona

Występuje, jeżeli pomimo prawidłowej erekcji do wytrysku dochodzi zbyt późno w stosunku do normy lub oczekiwań partnerów. Powody tego zaburzenia mają często podłoże psychiczne, ale mogą być też wynikiem stosowania niektórych leków (na przykład przeciwdepresyjnych lub przeciwnadciśnieniowych), spożywania alkoholu lub schorzeń takich jak cukrzyca czy miejsowe zaburzenia unerwienia prącia albo uszkodzenie unerwienia współczulnego. W zależności od przyczyny leczenie polega na zmodyfikowaniu stosowanej terapii lub stosowaniu dodatkowych metod stymulacji seksualnej.

Ejakulacja wsteczna

Podczas wytrysku nasienie (całość lub część) przedostaje się do pęcherza moczowego, a nie na zewnątrz przez ujście cewki moczowej. W badaniu laboratoryjnym moczu stwierdza się obecność plemników. Podłożem tego zaburzenia są zaburzenia neurologiczne, stosowanie niektórych leków oraz nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu cewki moczowej lub pęcherza moczowego. Metody leczenia obejmują: farmakoterapię, fizjoterapię, odstawienie przyjmowanych leków i zabiegi chirurgiczne.

Ejakulacja bolesna

Ból towarzyszący wytryskowi prowadzi do unikania współżycia i wymaga diagnostyki problemu ponieważ często wiąże się z występowaniem stanu zapalnego w obrębie narządów rozrodczych. który nie leczony może prowadzić do groźnych powikłań. Inne przyczyny to zwężenie przewodów wytryskowych, problemy psychologiczne i zażywanie niektórych leków.

Brak ejakulacji

Całkowity brak wytrysku jest związany z zaburzeniami funkcjonowania układu nerwowego lub wynika z działania leków (przeciwdepresyjnych, antypsychotycznych i obniżających ciśnienie krwi) lub alkoholu.