Endometrioza a niepłodność

O przyczynach i objawach endometriozy pisaliśmy niedawno na naszym blogu. Dzisiaj przyjrzymy się temu, w jaki sposób choroba wpływa na płodność kobiet i jakie formy terapii można zastosować w jej leczeniu.

Niektóre z kobiet cierpiących na endometriozę nie mają poważnych problemów z zajściem w ciążę. Niestety w wielu przypadkach trudności się pojawiają i często wymagają interwencji lekarza zajmującego się leczeniem niepłodności. Istnieje zależność pomiędzy siłą problemu a stopniem zaawansowania choroby – im jest on większy, tym kobiecie trudniej jest zajść w ciążę. Dlaczego endometrioza prowadzi do takich kłopotów?

• Zrosty, które często pojawiają się w przebiegu choroby, powodują zaburzenie stosunków anatomicznych w obrębie miednicy mniejszej. W konsekwencji dochodzi m.in. do zahamowania owulacji czy zaburzeń czynności jajowodów;
• Torbiele endometrialne mogą prowadzić do obniżenia rezerwy jajnikowej;
• Mogą pojawić się zaburzenia środowiska jamy otrzewnowej, które prowadzą do zmian odpornościowych i hormonalnych. W efekcie może dojść do zaburzeń wzrostu pęcherzyka Graafa i nieprawidłowości fazy lutealnej. Ponadto zmiany zachodzące w składzie płynu otrzewnowego mają niekorzystny wpływ zarówno na same plemniki i komórki jajowe, jak na interakcje pomiędzy nimi;
• Zaburzenia funkcjonowania w obrębie endometrium jamy macicy skutkuje utrudnionym procesem zagnieżdżania się zarodka w macicy;
• Endometriozie często towarzyszy dyspareunia (odczuwanie bólu podczas stosunku), co prowadzi do obniżenia częstotliwości współżycia pary.

Nowoczesna terapia endometriozy obejmuje różne metody leczenia:

Leczenie farmakologiczne

Obejmuje stosowanie leków hormonalnych i przeciwbólowych.

Leczenie operacyjne

Jest prowadzone metodą laparoskopii (narzędzia chirurgiczne wprowadza się poprzez niewielkie nacięcia w powłokach brzusznych) lub laparotomii (otwarcie jamy brzusznej) i polega na usunięciu ognisk endometriozy. Przed jego wdrożeniem należy dokładnie przeanalizować wskazania i potencjalne korzyści. Według informacji znajdujących się w zaleceniach Sekcji Płodności Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w przypadku pacjentek z endometriozą o minimalnym lub małym stopniu zaawansowania leczenie operacyjne powoduje pojawienie się dodatkowej ciąży raz na 12 zabiegów, natomiast w średnim i ciężkim stopniu zaawansowania wydaje się poprawiać płodność.

Farmakologiczna stymulacja owulacji i inseminacja domaciczna

Jest sposobem leczenia o potwierdzonej skuteczności w grupie pacjentek, które nie ukończyły 35 roku życia i cierpią na endometriozę małego lub średniego stopnia. Warunkiem przeprowadzenia zabiegu są jeszcze dodatkowe czynniki rokownicze, takie jak czas trwania niepłodności, inne nieprawidłowości występujące w obrębie układu rozrodczego i parametry nasienia partnera.

Zapłodnienie pozaustrojowe

Najskuteczniejsza metoda leczenia niepłodności u pacjentek z endometriozą. Do zapłodnienia dochodzi w warunkach laboratoryjnych, co umożliwia ochronę plemnika i komórki jajowej przed szkodliwym działaniem patologicznie zmienionego płynu otrzewnowego. Zapłodnienie in vitro jest zalecane zwłaszcza u pacjentek powyżej 35 roku życia, z zaawansowaną postacią choroby, a także w przypadkach, gdy wcześniejsze leczenie metodą chirurgiczną lub inseminacji było nieskuteczne.