Przyczyny niepłodności: Żylaki powrózka nasiennego. Co to jest?

Żylaki powrózka nasiennego są jednostką chorobową znaną już od końca XVI wieku. Szacuje się, że występują u ok. 10% mężczyzn. W grupie pacjentów borykających się z problemem niepłodności, są stwierdzane aż w 25% przypadków, będąc najczęstszą przyczyną obniżenia męskiej płodności.

Można powiedzieć, że głównym winowajcą w przypadku tego schorzenia jest pionowa pozycja ciała człowieka. Jeżeli mechanizmy, które odpowiadają za zapobieganie zastojowi krwi w dystalnych naczyniach żylnych zaczynają szwankować, dochodzi do patologicznego poszerzenia, wydłużenia i skręcenia żył. Ze względu na to, że lewa żyła jądrowa jest dłuższa i różni się anatomicznie od żyły prawej, żylaki powrózka nasiennego w większości przypadków występują po stronie lewej.

Nieprawidłowe zaleganie krwi w jądrach prowadzi do podwyższenia temperatury w mosznie, która powinna być ok. 2 stopnie niższa niż temperatura ciała. Dochodzi również do niedotlenienia, kwasicy i zmian w budowie jąder, takich jak rozrost tkanki śródmiąższowej. Wszystkie te zmiany prowadzą z kolei do miejscowych zaburzeń hormonalnych, powstawania przeciwciał przeciwplemnikowych, a nawet zmniejszenia wielkości jądra i jego zaniku. Efektem są zaburzenia spermatogenezy, czyli produkcji plemników i pogorszenie jakości nasienia (spadek liczby i ruchliwości plemników, zwiększenie odsetka plemników nieprawidłowo zbudowanych oraz fragmentacji chromatyny plemnikowej).

Żylaki powrózka nasiennego często nie powodują żadnych dolegliwości klinicznych i wykrywane są przypadkowo. Ponadto nie muszą prowadzić do wystąpienia wyżej wymienionych zaburzeń, część mężczyzn z tym schorzeniem zachowuje płodność.

Diagnostyka

Polega na przeprowadzeniu badania andrologicznego oraz ultrasonograficznego, najlepiej przy zastosowaniu techniki Dopplerowskiej, umożliwiającej lekarzowi obserwację przepływu krwi w jądrach. Choroba może mieć różne nasilenie – żylaki mogą być praktycznie niewyczuwalne w badaniu palpacyjnym i zdiagnozowane dzięki badaniu USG i stwierdzeniu nieprawidłowości w przepływie krwi. W stadium bardziej zaawansowanym są wyraźnie widoczne w postaci grubych splotów.

Co po zdiagnozowaniu?

Co należy zrobić, jeżeli żylaki powrózka nasiennego zostaną stwierdzone? Niestety nie istnieje skuteczne leczenie zachowawcze, jedyną sprawdzoną i skuteczną metodą jest leczenie operacyjne. Przeprowadza się przezskórną embolizację (zamknięcie światła) żyły jądrowej lub operację otwartą bądź laparoskopową. Przed przystąpieniem do zabiegu konieczne jest wykonanie badania nasienia, ponieważ między innymi od jego wyników zależy decyzja o podjęciu leczenia. Leczenie nie jest wskazane u mężczyzn z subkliniczną (bezobjawową) postacią choroby oraz u pacjentów z prawidłowym wynikiem spermiogramu.