Nowa szansa na leczenie niepłodności u ludzi. Jaka to metoda?

Zespół badawczy z uniwersytetu w Kioto w Japonii przeprowadził na myszach wyjątkowe badania z wykorzystaniem komórek macierzystych. Ich rezultaty dały nową perspektywę dla leczenia niepłodności.

Specjalista od biologii rozrodczej ssaków – Profesor Mitinori Saitou postanowił sprawdzić, czy możliwe jest odtworzenie procesu powstawania i dojrzewania komórki jajowej w warunkach laboratoryjnych. Do pierwszej tury badań użyto zarodkowych komórek macierzystych. Komórki te cechuje pluripotencjalność, czyli zdolność do przekształcania się w dowolne komórki i tkanki organizmu.

Komórki macierzyste w leczeniu niepłodności

Komórki macierzyste użyte do badań japońskich naukowców pobrano z żeńskiego mysiego zarodka. Następnie tak pokierowano ich rozwojem, by przekształciły się w komórki jajnikowe. Cały proces przebiegał w specjalnie przygotowanym środowisku imitującym warunki panujące w prawdziwym jajniku. Powstałe w ten sposób fragmenty jajnika wszczepiono samicom myszy – części w okolice ich własnego jajnika, innym w okolice nerki. Po pewnym czasie pobrano i przebadano fragmenty przeszczepionych tkanek. Okazało się, że znajdują się w nich dojrzewające oocyty, czyli komórki z których powstają jajeczka.

Gdy prawidłowe komórki jajowe dojrzały już w przeszczepionych tkankach, przeprowadzono z ich użyciem zapłodnienie in vitro. Na świat przyszło nowe pokolenie mysz, które okazało się w pełni płodne, ponieważ rozmnażało się drogą naturalną.

Okazało się więc, że komórka macierzysta może dać życie w pełni płodnym ssakom.

Wykorzystywanie komórek macierzystych pobieranych z zarodka jest jednak dość kontrowersyjne i stosowanie ich leczeniu niepłodności mogłoby budzić wątpliwości etyczne. Japoński zespół badawczy postanowił powtórzyć eksperyment wprowadzając pewną modyfikację. W drugiej wersji badania użyto innych komórek. Zamiast komórek macierzystych pobranych z zarodka badacze wykorzystali indukowane komórki pluripotencjalne – komórki iPS. Różnią się one od komórek macierzystych tym, że pozyskuje się je na drodze cofania ich biologicznego wieku. Nie są to więc komórki zarodkowe, ale posiadają one wszystkie cechy zarodkowych komórek macierzystych. W przypadku opisywanego badania źródłem komórek iPS były komórki skóry pobrane od mysich samic. Z ich użyciem powtórzono pierwszy eksperyment. Rezultaty były takie same – komórki skóry przekształciły się w komórki jajowe, te zaś, dzięki zapłodnieniu in vitro, dały początek nowemu pokoleniu mysz w pełni zdolnych do naturalnego rozmnażania się.

Takie same badania przeprowadzono w celu wytworzenia zdrowych plemników. Również w przypadku tych eksperymentów rezultaty były zadowalające.

Wyniki badań japońskich naukowców mają ogromne znaczenie dla leczenia niepłodności. Możliwość wyhodowania komórek rozrodczych z komórek ciała może skutecznie rozwiązać problem leżący u podłoża niektórych przypadków niepłodności u ludzi. Nie przeprowadzono jeszcze podobnych badań na ludzkich komórkach, jednak perspektywa jest obiecująca.